Als je de troosteloze blokjes met portiek-etage woningen uit de vorige eeuw ziet staan is vaak de eerste gedachte: “Wat een saaie, troosteloze woningen, slopen die handel”. En op zich is dat niet zo gek als we kijken naar deze ‘woonblokken’ en wat er in de landen om ons heen gebeurt in de wijken met dit soort gestapelde woningbouw.
Veel aanbod
Het zijn vaak woningcomplexen, grootschalig gebouwd in de jaren vijftig, zestig en zeventig van de vorige eeuw. Er staan er in Nederland naar schatting zo’n kleine 900.000 met dit predicaat, gebouwd in de periode 1945-1975. Woningen gebouwd rondom een trappenhuis zegt de definitie: ‘Kleine flatgebouwen, zonder lift, met een gemeenschappelijk trappenhuis, met gespiegelde woningen’. Later werden deze (appartementen)complexen voorzien van een lift en betere woonkwaliteiten (vanaf ca. 1990). De periode daartussen geldt als een overgangsperiode.
Woningen dus met kleine ruimtes en weinig m2, kleine badkamer en keuken, geen buitenruimte, gehorig en slecht geïsoleerd. Een gedeelte is inmiddels al minstens eenmaal gerenoveerd, enkele zijn getransformeerd.
Monotoon stadsbeeld
Ze vormen het stadsbeeld van vele na-oorlogse (buiten)wijken in de steden en zijn monotoon en grauw. De leefbaarheidsproblemen zijn stevig, de huishoudens vaak een- en tweepersoons en uit de lagere inkomensklassen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het grootste gedeelte in eigendom is van de sociale verhuurders, de woningcorporaties. Het was in die tijd ook een ideale en vooral goedkope oplossing voor de grote woningnood en de snelle bouwmogelijkheden. Ook nog eens energetisch en bouwtechnisch slecht en weinig opties tot ver(nieuw)bouw of aanpassing. Hier en daar is wat geëxperimenteerd met horizontale en verticale samenvoegingen, maar het blijft een lastig product…
Treurnis alom zou je zeggen. En je zou zeggen dat de portiek-etagewoning daarmee zijn langste tijd heeft gehad… Maar niets lijkt minder waar!
Toekomstmogelijkheden
De ontwikkelingen op de woningmarkt rondom betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit zorgen er voor dat veel portiek-etage woningen aan een tweede jeugd beginnen. De grote doelgroep een- en tweepersoonshuishoudens, starters, studenten, statushouders, mensen met een lichte zorgindicatie, arbeidsmigranten, expats, etc, etc. zorgen voor een enorme vraag naar deze betaalbare woningen.
Ze komen regelmatig beschikbaar, zijn klein maar voldoende in m2 voor deze doelgroepen en vormen de springplank naar een volgende (huur)woning. Ze liggen vaak tegen de randen van de stadscentra, met voorzieningen in de directe omgeving en veel groen. Door de kleine omvang en matige kwaliteit blijft de huurprijs zeer betaalbaar en kan de woning goed en passend worden toegewezen.
En inmiddels is er met diverse ingrepen, van een kleine renovatie en plattegrondwijzigingen, verbetering van de uitstraling (esthetisch) tot aan een NOM-transformatie ook veel mogelijk gebleken met dit type woning. Ook het strak regisseren van het beheer, met en door de bewoners zorgt voor een prettige en leefbare woonomgeving.
Bewoners keren na renovatie/transformatie graag terug, dus laten we niet meteen roepen: ‘slopen die ouwe meuk‘, maar kijken naar de toekomstmogelijkheden van dit ondergewaardeerde product.
